Câu chuyện tiền bạc luôn là vấn đề muôn thuở của các du học sinh khi có ý định sang Mỹ học dù ở bất cứ bậc học nào. Mức học phí ở Mỹ là tương đối cao so với các nước phát triển khác, đồng thời mức sống ở Mỹ cũng cao hơn nhiều so với Việt Nam.Vậy nên, việc nắm rõ mức học phí cũng như là những cơ hội nhận được học bổng và thù lao để trang trải những chi phí học đại học/cao học tại Mỹ là vô cùng quan trọng đối với du học sinh Việt Nam. Bài viết sau đây sẽ đi vào chi tiết những điều bạn cần biết về mặt tài chính khi quyết định nộp đơn vào những chương trình tiến sĩ (Ph.D.) tại Mỹ.
Mức học phí trung bình ở trường đại học công lập dành cho sinh viên ngoại bang là $22,577; ở trường đại học tư thục thì con số này tăng lên thành $36,801 (Nguồn: USNews)
Học Phí Và Những Chi Phí Cuộc Sống
Như đã nhắc đến ở trên, học phí đại học/cao học và chi phí sống ở Mỹ là tương đối cao. Về mặt học phí, thông thường những trường đại học công lập tại Mỹ sẽ có mức học phí thấp hơn trường đại học tư. Bạn có thể tìm hiểu về mức học phí tại website của trường mà bạn có ý định nộp đơn. Về mặt chi phí sống, nước Mỹ là một đất nước vô cùng đa dạng và cuộc sống ở thành phố này có thể sẽ rất khác so với ở thành phố khác. Vì thế, chi phí sinh hoạt của bạn phần nhiều sẽ phụ thuộc vào nơi bạn ở. Ví dụ, nếu bạn theo học tại Stanford University ở Vùng Vịnh San Francisco, chi phí thuê nhà của bạn sẽ cao hơn tới 131% so với việc bạn theo học tại Northwestern University ở khu vực thành phố Chicago. Bạn có thể tìm hiểu về mức sống tại thành phố mà bạn đang quan tâm thông qua Google hoặc những website như CNN, và bạn cũng có thể tham khảo bảng xếp hạng về mặt mức sống (affordability) của USNews theo tiểu bang tại đây.
Giá thuê nhà trung bình tại Mỹ theo tiểu bang (Nguồn: Business Insider).
Hỗ Trợ Tài Chính Cho Chương Trình Tiến Sĩ – Thông Tin Chung
Với việc học phí cao học và chi phí sống khá đắt đỏ tại Mỹ, đa phần các sinh viên Việt Nam theo đuổi tấm bằng tiến sĩ tại Mỹ sẽ cần có sự hỗ trợ tài chính (financial aid). Và đối với chương trình tiến sĩ, bạn hoàn toàn có thể được nhận một gói hỗ trợ tài chính toàn phần để theo học tại các trường đại học tại Mỹ. Những chương trình sau đại học khác như trường y (medical school) và trường luật (law school) thông thường sẽ có rất ít cơ hội cho sinh viên quốc tế được nhận hỗ trợ tài chính, nhưng đối với chương trình tiến sĩ, cơ hội này là khá rộng mở và đa dạng.
Loại hỗ trợ tài chính thường gặp dành cho sinh viên tiến sĩ là assistantship (tạm dịch là công việc trợ lý). Assistantship sẽ bao gồm học phí của chương trình tiến sĩ (bán phần hoặc toàn phần), và một khoản thù lao (stipend) nhất định mỗi năm. Điều kiện chính cho khoản hỗ trợ này là bạn phải tham gia nghiên cứu với các giáo sư tại trường (research assistantship), tham gia hỗ trợ giảng dạy các lớp học dành cho sinh viên bậc cử nhân (teaching assistantship), và thực hiện một số công việc hành chính khác. Khoản thù lao này trung bình từ $20,000 đến $30,000 mỗi năm,có thể cao hơn hoặc thấp hơn tùy vào trường và khoa, và khoản thu nhập này sẽ bị đánh thuế bởi chính phủ Mỹ. Bạn có thể tham khảo thêm về thù lao tại bài báo đăng trên Science tại đây.
Loại hỗ trợ tài chính thứ hai dành cho sinh viên tiến sĩ là fellowship (tạm dịch là học bổng). Fellowship có số lượng hạn chế hơn assistantship và danh giá hơn. Điểm tương đồng giữa fellowship và assistantship là cả hai đều bao gồm học phí và thù lao dành cho sinh viên. Điểm khác biệt chính giữa hai loại hỗ trợ tài chính này là fellowship sẽ không yêu cầu sinh viên phải tham gia vào hoạt động giảng dạy và hành chính tại trường, và điều này sẽ giúp sinh viên có thể tập trung nhiều thời gian và công sức để làm nghiên cứu và hoàn thành luận án của mình. Ngoài ra, mức thù lao từ fellowship thông thường sẽ cao hơn assistantship. Sinh viên có thể nhận fellowship từ trường hoặc những nguồn bên ngoài, tuy nhiên thông thường thì những fellowship từ chính phủ (ví dụ như từ National Science Foundation) sẽ không dành cho sinh viên quốc tế. Yêu cầu để nhận fellowship cũng cao hơn so với assistantship. Bạn thường phải cần điểm số xuất sắc, thành tích nghiên cứu nổi bật, và những lá thư giới thiệu chất lượng từ những giáo sư có danh tiếng trong ngành để được nhận fellowship.
Những Điều Bạn Cần Lưu Ý
Nhìn chung, cơ hội để nhận hỗ trợ tài chính cho quá trình học tiến sỹ tại Mỹ là khá cao. Để có thể hiểu rõ hơn về việc nộp đơn và xin hỗ trợ tài chính, bạn cần tìm hiểu kỹ về trường và ngành bạn muốn học thông qua website của trường. Mỗi trường và mỗi khoa sẽ có quá trình nộp đơn và xin hỗ trợ tài chính khác nhau, và mức hỗ trợ học phí và thù lao cũng sẽ khác nhau. Để cho dễ hình dung một gói hỗ trợ tài chính cho chương trình tiến sỹ là như thế nào, bạn có thể tham khảo ví dụ về mức hỗ trợ tài chính của khoa Ngôn Ngữ Anh tại UC Berkeley tại đây, và của khoa Vật Lý tại UNC Chapel Hill tại đây.
Thông thường, quá trình xin hỗ trợ tài chính sẽ nằm ở dạng những câu hỏi khá đơn giản trong phần hồ sơ thí sinh phải nộp cho trường. Có những khoa, đặc biệt là các khoa khoa học tự nhiên ở những trường đại học lớn, sẽ đảm bảo bạn sẽ có assistantship nếu như bạn được nhận. Tuy nhiên, sẽ có những trường đại học hay khoa sẽ không thể đảm bảo assistantship cho bạn bởi vì kinh phí của trường và khoa đó không quá nhiều. Vậy nên, đây là điều quan trọng bạn cần tìm hiểu trong quá trình chọn trường và nộp hồ sơ.
Một điều quan trọng khác bạn cần chú ý đó là mức thù lao bạn được nhận. Đối với sinh viên Việt Nam sang Mỹ học tiến sĩ theo diện F-1, theo luật nhập cư thì bạn sẽ không được phép đi làm ở những nơi không thuộc trường đại học mà bạn đang theo học. Và ngoài ra thì thông thường nghiên cứu sinh cũng sẽ không có thời gian để làm một công việc phụ. Vậy nên, thù lao từ chương trình tiến sĩ sẽ là nguồn thu nhập chính giúp bạn trang trải cuộc sống. Con số thu nhập $20,000 – $30,000 mỗi năm tại Mỹ là không quá cao, nhưng vẫn sẽ đủ để bạn trang trải cuộc sống nếu như bạn biết cách chi tiêu hợp lý. Bạn có thể tham khảo bài viết của USNews về cách sống tiết kiệm bằng thù lao tại đây.
Khi quyết định trường sẽ theo học, việc so sánh mức thù lao giữa các trường sẽ là một trong những yếu tố chủ yếu. Tuy nhiên, một điều quan trọng bạn cần xem xét đó là sự so sánh giữa mức thu nhập bạn sẽ được nhận và chi phí sống tại thành phố bạn sẽ ở. Quay lại hai ví dụ ở đầu bài viết là Stanford University và Northwestern University. Mức thù lao trung bình mà nghiên cứu sinh có thể nhận được ở Stanford từ assistantship là vào khoảng $45,000 một năm (nguồn), trong khi con số này ở Northwestern chỉ là $34,000 một năm (nguồn). Nhìn qua thì con số từ Stanford ấn tượng hơn rất nhiều. Tuy nhiên, mức sống tại Vùng Vịnh San Francisco cao hơn ở Chicago tới hơn 1.5 lần. Vậy nên nghiên cứu sinh ở Northwestern sẽ có cuộc sống tương đối dễ hơn về mặt tài chính so với nghiên cứu sinh ở Stanford. Mặc dù thù lao ở Stanford cao hơn mặt bằng chung ở các trường khác, chi phí sống cao tới mức lố bịch ở Vùng Vịnh khiến cho cuộc sống của nghiên cứu sinh ở đây rất khó khăn. Sinh viên tiến sĩ tại Stanford có câu nói “tiền lương chỉ bằng tiền thuê nhà cộng tiền mì gói, hết” là để nói lên vấn đề này (nguồn). Vậy nên, việc chọn trường của bạn không chỉ nên dựa vào mức thù lao mà còn nên dựa vào chi phí sinh hoạt ở thành phố đó nữa.
Bài viết này giới thiệu những loại hỗ trợ tài chính dành cho chương trình tiến sĩ tại Mỹ và những điều bạn cần lưu ý. Với chi phí học tập và sinh sống khá đắt đỏ tại Mỹ, việc nhận được hỗ trợ tài chính là vô cùng quan trọng đối với sinh viên Việt Nam muốn theo học tại đây. Hy vọng bài viết này đã cung cấp đầy đủ những thông tin quan trọng về hỗ trợ tài chính bậc tiến sĩ cho bạn đọc và hy vọng bạn thấy những thông tin này hữu ích trong quá trình nộp hồ sơ của mình.
