Thư giới thiệu (Letter of Recommendation) là một thành phần vô cùng quan trọng trong bộ hồ sơ nộp đơn cao học của thí sinh. Theo tác giả, thư giới thiệu có sức ảnh hưởng không hề thua kém điểm GRE hay điểm GPA đến khả năng đậu vào chương trình học mà thí sinh mong muốn, và trong một số trường hợp, đây có thể là yếu tố quyết định xem thí sinh được nhận hay không. Bài viết này sẽ giới thiệu cho bạn đọc về thư giới thiệu trong hồ sơ cao học và những điều bạn cần lưu ý để có được những lá thư phù hợp nhất cho hồ sơ của bản thân.
Thư giới thiệu là gì? Ai nên là người viết thư giới thiệu?
Thư giới thiệu là thư được viết bởi những cá nhân có thể nhận xét về khả năng học thuật, khả năng nghiên cứu, và sự phù hợp của thí sinh đối với chương trình mà họ đang nộp đơn. Về lý thuyết, bất kỳ ai hiểu rõ về thí sinh đều có thể viết thư giới thiệu, tuy nhiên, đa phần các trường đều có những yêu cầu hoặc hướng dẫn cho thí sinh trong việc chọn người giới thiệu. Thông thường, người giới thiệu thí sinh có thể chọn là giáo sư ở trường đại học mà thí sinh đã từng học, giáo sư hướng dẫn những dự án nghiên cứu mà thí sinh đã tham gia, hoặc người quản lý trực tiếp thí sinh ở công ty đang công tác.
Trước khi nộp đơn vào bất kỳ chương trình học nào, bạn nên tham khảo trang web của trường trước để biết rằng mình nên chọn ai viết thư giới thiệu để tăng khả năng được nhận của bản thân. Ví dụ, chương trình tiến sĩ ngành hóa của The Ohio State University (Columbus, OH) hướng dẫn thí sinh nên chọn giáo sư hướng dẫn nghiên cứu hoặc những giáo sư trong ngành hóa, hóa sinh, hoặc các ngành khoa học liên quan. Thư giới thiệu của giáo sư hoặc quản lý ở các lĩnh vực về ngành nghề khác, gia đình hoặc bạn bè thông thường sẽ không có nhiều giá trị trong mắt hội đồng tuyển sinh.
Thư giới thiệu luôn là thành phần bắt buộc cho tất cả các hồ sơ nộp đơn cao học. Đối với nhà tuyển sinh, thư giới thiệu cung cấp những thông tin quan trọng về khả năng, động lực, và tính cách của thí sinh thông qua những nguồn tương đối khách quan là những người viết thư. Vậy nên, chọn người viết thư giới thiệu là một bước vô cùng quan trọng trong quá trình nộp đơn cao học, bởi vì nếu bạn chọn người không phù hợp, thư giới thiệu của bạn sẽ không có nhiều giá trị. Người viết thư giới thiệu nên là người bạn đã dành thời gian tiếp xúc nhiều trong quá trình học và làm việc, hiểu rõ tính cách và động lực của bạn, và có thể đánh giá được khả năng học tập và làm việc của bạn. Như thế thì những lá thư giới thiệu mới có đủ những nội dung và nhận xét để hội đồng tuyển sinh có thể đánh giá hồ sơ của bạn tốt hơn.
Một điều cần lưu ý là các chương trình cao học yêu cầu ít nhất là 2 thư giới thiệu và thông thường là 3, vậy nên thí sinh cần phải tìm được 3 người phù hợp để viết thư giới thiệu cho mình. Những người thông thường được thí sinh chọn viết thư giới thiệu là những giáo sư hướng dẫn (principal investigator) trong những dự án nghiên cứu đã làm khi đang học, những giáo sư đóng vai trò cố vấn (advisor), và những giáo sư dạy những lớp trong ngành học. Đối với một số chương trình và ngành học đặc thù, ví dụ như chương trình Master of Business Administration, người viết thư giới thiệu cho bạn có thể là người quản lý trực tiếp của bạn hoặc những quản lý cấp cao khác ở công ty nếu như họ hiểu rõ về bạn và sẵn sàng viết thư.
Anh Trọng Đạt, hiện đang là nghiên cứu sinh ngành Hóa Học tại University of Wisconsin-Madison, chia sẻ ba lựa chọn anh nhờ viết thư giới thiệu cho mình. Người đầu tiên của anh là thầy chủ nhiệm khoa hóa tại trường anh đang học. Anh đã học nhiều lớp của thầy trong bốn năm đại học và đồng thời cũng làm trợ giảng cho thầy trong một thời gian dài. Người thứ hai của anh là thầy giáo sư hướng dẫn nghiên cứu trong gần ba năm. Người cuối cùng là một giáo sư khác mà anh có cơ hội làm chung trong hai năm cuối. Điểm chung của ba người anh chọn là anh đều đã học tập và làm việc với họ trong một khoảng thời gian dài, vậy nên anh có nhiều cơ hội tiếp xúc với họ và họ cũng hiểu khá rõ về năng lực cũng như tính cách của anh. Vì thế, những lá thư của họ sẽ có rất nhiều thông tin và làm nổi bật anh lên và nhờ vậy sẽ rất có giá trị cho bộ hồ sơ. Ngoài ra, anh còn chia sẻ rằng một trong ba giáo sư anh chọn rất có tiếng trong lĩnh vực mà anh muốn theo đuổi, vì thế theo anh thì đó là một phần lý do khiến anh được nhận vào chương trình học hiện tại.
Quá trình chuẩn bị và nộp thư giới thiệu
Như tác giả đã đề cập ở trên, thông thường bạn cần ba lá thư giới thiệu, vậy nên bạn nên lập kế hoạch từ sớm để chọn người viết thư giới thiệu cho mình. Điều đầu tiên bạn nên làm là thảo luận về kế hoạch học tập tương lai của bạn với giáo sư hướng dẫn hoặc giáo sư cố vấn của mình để họ biết về dự định tương lai của bạn. Điều đó giúp họ có thể hỗ trợ bạn tốt hơn trong quá trình nộp hồ sơ, trong đó bao gồm việc viết thư giới thiệu cho bạn và giúp bạn tìm những người viết thư phù hợp. Khi chọn người viết thư giới thiệu, bạn có thể dựa vào nhưng tiêu chí mà bài viết đã đề ra ở phần trên và điều chỉnh sao cho thích hợp với trường hợp của bản thân.
Khi bạn đã chọn xong, bạn nên bắt đầu liên hệ với họ để trình bày nguyện vọng của mình. Đây là quá trình bạn nên bắt đầu thật sớm, khoảng ba đến bốn tháng trước khi hạn chót nộp đơn. Điều này giúp họ có nhiều thời gian hơn để chuẩn bị thư giới thiệu cho bạn một cách chỉnh chu nhất trước khi bước vào giai đoạn bận rộn của năm. Khi họ đã đồng ý viết thư giới thiệu, họ có thể sẽ muốn bạn gửi cho họ resume/CV hoặc có một buổi phỏng vấn ngắn để họ có thể biết thêm về những khía cạnh khác của bạn, vậy nên bạn cũng nên chuẩn bị cho những điều này.
Thư giới thiệu sẽ được người viết thư gửi trực tiếp đến trường thông qua hệ thống nộp hồ sơ của trường đó. Điều bạn cần làm là khi điền hồ sơ trên hệ thống, bạn cần cung cấp tên và địa chỉ email của người viết thư cho bạn, và hệ thống sẽ tự gửi email đến người đó cùng với hướng dẫn để gửi thư. Một điều bạn cũng chú ý là theo đạo luật Family Educational Rights and Privacy Act (FERPA), bạn có thể lựa chọn việc có từ bỏ quyền được xem thư giới thiệu hay không. Theo tác giả, bạn nên chọn từ bỏ quyền xem thư (Yes, I waive my right) để giữ sự riêng tư cho người viết thư và họ sẽ có thể viết thật hơn. Ngoài ra, nếu bạn giữ quyền này thì bạn cũng chỉ được xem thư khi bạn đã được nhận vào trường.
Một điều nữa bạn cần lưu ý là mỗi trường sẽ có một hệ thống nộp hồ sơ khác nhau, vậy nên nếu bạn nộp đơn cho mười trường thì người viết thư giới thiệu cũng phải gửi thư giới thiệu mười lần. Vì thế, nếu bạn nộp đơn vào nhiều trường, bạn nên làm một danh sách thống kê các trường mà bạn chọn và hạn chót nộp đơn của các trường đó và gửi cho người viết thư. Điều này giúp họ gửi thư đầy đủ và đúng hạn, và cho thấy bạn là người có trách nhiệm với hồ sơ của mình.
Thư giới thiệu là thành phần vô cùng quan trọng và không thể thiếu trong bộ hồ sơ nộp đơn cao học. Qua bài viết này, tác giả hy vọng bạn đọc sẽ có cái nhìn tổng quan về thư giới thiệu, cũng như hiểu rõ hơn về quá trình chọn người viết thư giới thiệu và quá trình
